Wat is EMDR?

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Het is een erkende en wetenschappelijk onderzochte werkwijze in psychotherapie, die werd ontwikkeld door Dr Francine Shapiro.

Toepassingen

Waar EMDR vroeger vooral bekend werd voor de behandeling van trauma (mishandeling, misbruik, verwaarlozing, pesten, ongevallen, medisch trauma,…), wordt het tegenwoordig ook toegepast bij andere problemen zoals angst, dwang, chronische pijn, burn-out, depressie, hechtingsstoornissen 

en gevolgen van onrechtstreeks trauma in de kindertijd (= het ontbreken van iets wat er had moeten zijn, zoals zorg, steun, liefde, knuffels, warmte, veiligheid,…)

Voordelen

EMDR is een therapie die verder gaat dan enkel het bieden van inzicht: emoties en lichaamsgevoel worden actief betrokken waardoor een diepere heling mogelijk wordt.

Inzichten worden doorvoeld: in plaats van enkel met je verstand te weten “ik ben OK zoals ik ben” of  “ik ben veilig” of “ik kan hiermee omgaan”,… kan je dit ook zo voelen.

In plaats te blijven steken bij “ik weet het wel, maar ik voel het niet” of “ik weet dat ik dit anders zou moeten doen, maar het lukt niet”, treedt er ook werkelijk een verandering op in hoe iemand zich voelt of gedraagt.

Men heeft aangetoond dat de effecten van EMDR blijvend zijn en dat EMDR over het algemeen sneller werkt dan gesprekstherapie.

Ook bij complex trauma (trauma dat niet afgelijnd is tot één of enkele gebeurtenissen, mensen die als kind jarenlang trauma en/of verwaarlozing hebben meegemaakt) kan met EMDR gewerkt worden.

Hier is EMDR een proces dat meer tijd vraagt, omdat het ingebed dient te worden in een ruimere benadering waarbij we aandacht hebben voor het evenwicht tussen verwerken, rust brengen en leren omgaan met moeilijke emoties.

Hoe werkt EMDR

Er is gebleken dat als je een lichaam snel afwisselend links en rechts prikkels geeft (oogbewegingen, trillertjes, geluid), terwijl je denkt aan een trauma of een onverwerkte herinnering, je deze herinnering alsnog verwerkt.

Het resultaat is dat je kan terugdenken aan de gebeurtenis zonder dat dit nog gepaard gaat met lastige emoties zoals angst, verdriet, woede, ….

Gevolg is ook dat je niet meer getriggerd wordt door dingen die je bewust of onbewust aan het oorspronkelijke trauma doen denken.

Herinneringen, die onverwerkt zijn opgeslagen, liggen vaak aan de basis van problemen. Ze maken dat we ook in het hier en nu overmatig emotioneel (bang, verdrietig, angstig,…) reageren als triggers prikken in oude pijn en creëren zo onnodig lijden. 

Onverwerkt bewaarde herinneringen kunnen bestaan uit gedachten, woorden, beelden, geluiden, geuren, lichamelijke sensaties en emoties.

EMDR maakt het mogelijk toegang te krijgen tot deze onverwerkte herinneringen en ze alsnog te verwerken, te herschikken in de hersenen zodat men er kan aan terugdenken zonder dat dat nog emotioneel lastig is en zodat de triggers verdwijnen.

Hoe verklaar je het fenomeen EMDR?

Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat EMDR werkt, maar we weten nog niet wat er exact in de hersenen gebeurd tijdens EMDR. Hierover zijn verschillende hypothesen die nog verder onderzocht worden mbv hersenonderzoek.

Eén van deze hypothesen is de werkgeheugen-hypothese:

Men denkt dat de oogbewegingen die optreden tijdens de REMslaap dezelfde functie hebben als de afwisselende prikkels, of nog preciezer, dat EMDR een hersenactiviteit creëert zoals tijdens de diepe slaap.

Ervaringen opgedaan tijdens de dag worden opgeslagen in een soort tijdelijk geheugen (vergelijkbaar met het werk-geheugen van een computer) en worden tijdens de nacht verwerkt om daarna opgeslagen te worden in het lange termijngeheugen (vergelijk met de harde schijf van een computer).

De tijdelijke herinnering wordt tijdens de droom herbeleefd om zo opgenomen te worden in het langetermijngeheugen. Tijdens deze informatieverwerking wordt nieuwe informatie gelinkt aan informatie die reeds was opgeslagen in de hersenen.

Met andere woorden: wat overdag werd meegemaakt, wordt ’s nachts herschikt in de hersenen, de lastige emoties gaan eraf en het nuttige wordt onthouden.

EMDR activeert op een gecontroleerde en gedoseerde manier de niet-verwerkte herinneringen en zorgt ervoor dat deze alsnog herschikt en verwerkt worden. Belangrijk hierbij is, dat je tijdens controle kan houden over de aspecten van de herinnering die je wil toelaten, zodat het je niet kan overspoelen. Resultaat is, dat je kan terugdenken aan wat gebeurd is, zonder dat het nog emotioneel lastig is.